Dongeng sunda

Dongeng sunda

Rabu, 18 Desember 2019

Dongeng sunda #Balad_siluman_7 Karangan Rudy yansah.

Gancangna carita, harita Halimah jeung Usman geus tepi baralik deui ka imahna. Malah Usman mah harita teu talangke, manehna langsung indit ka sawah. Sabab Usman memang hayang geura rengse, ngahanca gawena anu ka tunda kamari.

Sedengkeun ari Halimah waktu salaki indit teh ka sawah, manehna oge gura - giru indit miang ka imahna Ma Cioh. Sabab aya hal penting anu kudu gancang ditepikeun ku manehna ka Ma Cioh, pikeun ngabejakeun ngenaan ka ayaan Jaed anu teu tela bener. Ayeuna keur geuring parna, akibat ka keunaan ku Elmu Teluh Balungna Ma Cioh.

"Ema, elmu Ema bener - bener hebat Ema. Sabab Elmu Teluh Balung Ema teu tela bener, ayeuna geus bisa nerap ka Si Jaed. Anu ayeuna keur geuring parna, kitu tah Ema." Ceuk Halimah, muka obrolan.

"Kehkehkehkehkehkeh...! Heueuh, tapi karak ka Si Jaed wungkul keuna na eta Elmu teh Halimah. Sabab ka nu sejenna mah rumasa Ema teh can mampuh, lantaran aya Si Randi anu jadi tameng maranehannana kabeh deuleu." Tembalna Ma Cioh, sabari ngehkeh.

Halimah narik napas panjang, terus nyarita deui. "Memang bener Ema, ngan iwal ti Si Randi jalmana anu kawilang beurat jeung ngabahayakeun teh keur pihak urang. Sabab Si Randi memang rada eusi oge awakna, susah pikeun diperenannana Ema."

"Heummmmp, maneh deui beut terus nekad atuh. Geus nyaho kitu, beut tetep we hayang jadi saingannana Si Randi. Jeung teu salah tah pamikiran teh Halimah, memang Si Randi mah jalma eusi tur hebat. Awakna salain dilapis ku kakuatan Gaib teh, oge manehna teu weleh di aping ku para Karuhun deuleu. Matak teu aneh, lamun manehna susah ditalukeun teh ku Ema." Tembalna deui Ma Cioh, rada keseleun.

"Enya Ema, tapi aya deui jalma anyar ieu teh Ema. Katelahna Ki Tabib Karjan, urang Ci Muncang. Tur kira - kirana, naha Ema bakal apal ka eta jalma Atawa moal? Sabab eta jalma teh estu apaleun pisan ka diri Ema, apal kana Elmu Ema."

Ma Cioh tembong ngahuleung sakeudeung, kaget waktu ngadenge ngaran Ki Tabib Karjan di sebut - sebut teh ku Halimah. "Hemmm, naha maneh beut bisa apal ka eta ngaran hemp? Na panggih dimana maneh jeung eta jalma? Maneh beut bisa apal ka eta jalma Halimah?" Ma Cioh terus tumanya ka Halimah, lantaran ku heran.

"Euh, sa teu acanna hampura Abdi Ema. Pangna Abdi apal soteh, lantaran poe kamari Abdi datang ka imahna. Nyaeta, pikeun nganteur Si Jaed anu arek di ubaran ku eta Tabib. Anu nganteurna memang lain Abdi wungkul deuih Ema, tapi ku opatan. Aya salaki Abdi, oge Si Randi katut Si Kartika Ema. Jeung pokona mah Abdi kamari serba salah Ema, teu tenang hate. Sabab eta Tabib teh teu tela nyahoeun, yen Si Jaed teh ka keunaan ku Elmu Teluh Balung Elmuna Ema. Tah kitu Ema, matak ayeuna hate Abdi kacida salempang oge. Sok sieun, rusiah Abdi awal akhir bisa kanyahoan ku maranehannana. Gara - gara, eta Aki - aki Ema."

"Kehkehkehkeh, atuh bongan saha? Maneh make jeung daek nganganteur? Kapanggih modal nyaho rasa maneh, sabab kamari maneh bangun anu arek bunuh diri deuleu. Tapi geus teu nanaon ketang, da teu kapanggih modal ieuh meureunan? Saha dalangna ieu masalah, teu kanyahoan ku eta para mangkeluk."

"Muhun henteu Ema, ngan salempangna teh eta Ki Tabib Karjan saurna bade ka dieu cenah Ema. Bade nyuhungkeun landong Ramuan ka Ema, jang ngubaran Jaed cenah Ema."

"Alah, kula teu ngarasa salempang ku eta jalma Halimah. Sabab manehna kawilang jalma anu polos teu ngarti kana Elmu batin, ngartina ngan ukur kana obat Ramuan wungkul. Jeung rek iraha datangna cenah eta mangkeluk teh Halimah? Kula geus teu sabar yeuh, hayang geura panggih jeung eta jalma. Boga kabecus naon eta jalma, hayang ikut campur urusan Kula sagala? Kehkehkehkehkeh...! Keeehkehkehkehkeh !"

"Dinteun ieu cenah Ema, manehna bakal dongkap ka bumi Ema."

"Aheheheh...! Heueuh, keun di dagoan ku kula ayeuna. Bisi maneh ka pelengkok mah ku eta jalma aya didieu, keun maneh teu kudu sieun. Sabab saha wae jalmana anu geus nyieun perkara jeung diri kula, nyawa tarohannana deuleu. Kehkehkekehkeh...! Keeehkehkehkehkeh."

"Enya Ema, tapi kumaha Ema. Apan Abdi teh peuting ngke arek ritual tea Ema, rek kawin jeung Jin Batarakala. Kumaha carana? Sangkan salaki Abdi henteu nyahoeun, yen Abdi arek kaluar ti peuting Ema."

"Kehkehkehkehkeh, gampang atuh eta mah. Bere we cai asak menang ngajiad ti Ema, ngarah ngke salaki maneh jadi kebluk dina molorna. Kitu ge lamun caina geus ka inum ku salaki maneh, sabab Ema memang boga Elmuna."

"Atuh hade Ma ari kitu mah, untung Abdi ayeuna geus mawa cai akua minral meunang meuli tadi ti warung. Jeung bakal bisa langsung dipigawe meureunan Ema, ku Ema?"

"Heueuh, gampang eta mah. Sok gancang kadieukeun, mana caina?"

Halimah teu talangke gancang manehna ngasongkeun akua botol palastik anu eusina cai minral weuteuh keneh, paromanannana katara hegar marahmay. Nandakeun hate anu sugema, lantaran cita - citana bakal laksana moal ngalaman gagal.

Botol palastik anu eusina cai minral teh tuluy dibuka tutupna ku Halimah, bari langsung di asongkeun ka Ma Cioh.

Ari Ma Cioh, langsung harita marancahan eta cai. Tapi teu lila, harita geus anggeus deui. Bari tutupna gancang diturubkeun deui ku Ma Cioh, tuluy nyarita. "Ieu cai lamun geus bisa ka inum ku salaki maneh, mangka manehna bakal ngarasakeun tunduh anu kacida tunduhna. Bisa jadi lamun di inumna ti ayeuna keneh, manehna tangtu bakal sare tepika sore deui isuk. Kumaha we ngadahar obat CTM, loba teuing mah apan lieur."

"Atuh hebat Ma. Mujarab pisan Elmu teh ari kitu mah. Tapi ieu teh Abdi, rek aya tanyakeuneun deui ka Ema. Wios Ema, ayeuna Abdi naros deui ka Ema?"

"Nanyakeun naon deui atuh maneh teh Halimah, sok geura pok ngomong."

"Aduh Ema, meni nyentak sagala ka Abdi teh."

"Heueuh, atuh meni ku leubeut tatanya teh maneh mah. Sok rek nanyakeun naon deui maneh teh? Montong belikan kitu atuh, ngewa."

"Kieu Ema, dupi ari Ema kantos aya hubungan naon sareng Ki Tabib Karjan teh Ema? Geuning bangun anu tos pada wanoh? Ema, sareng eta jalmi."

Tembong Ma Cioh ngahuleung sakeudeung, teu lila tuluy ngehkeh seuri. "Hmmm, kehkehkehkeh...! Memang Ki Tabib Karjan baheula kungsi aya hubungan khusus jeung diri kula, tapi waktu kula jeung manehna masih keneh keur ngarora. Ngan nyeta, hubungan kula baheula putus ditengah jalan. Pedah antara kula jeung manehna pabentar paham, beda kayakinan mangsa ngayakinkeun rupa - rupa ning Elmu. Ka saurang jawara anu nelah Ki Gumangkara, urang Ujung Kulon. Manehna ngarti kana obat ramuan oge ngarti kana Elmu Gaib, jeung dina hal kanuragan. Ema jeung Si Karjan jadi musuh terus putus hubungan, sabab beda dina milih Elmu. Ari Ema mah tetep milih dina Elmu ka Dukunan, sedengkeun manehanna mah keukeuh hayang milih dina Elmu ka tabiban."

"Teras Ema kumaha ti dinya teh Ema? Naha Ema beut bisa beda kayakinan kitu jeung manehna geuningan?"

"Jadi kieu, baheula teh Ema jeung manehna memang sarua. Pada - pada ngalap Elmu ngulik pangarti, guguru ka Ki Gumangkara. Ema ngulik Elmu kabatinan, nyaeta Elmu kadukunan. Tapi Ki Karjan anu memang geus apaleun, yen Elmu kadukunan Ki Gumangkara teh jelas - jelas elmu hideung. Saperti tenung, santet pelet jeung sajabana. Ku kituna Ki Karjan jelas embungeun, manehna karah ngadon milih kana Elmu Katabiban wungkul. Ukur hayang ngarti kana racikan ramuan obat - obatan wungkul, anu tangtuna wae Ema teu satuju. Sabab kahayang Ema mah, elmu katabiban sarua kudu di taekan, elmu kadukunan oge sarua kudu di yakinkeun ku duaan. Ngarah ngke jadi dukun sakti sajodo, ngan Ki Karjan tetep embungeun. Tah gara - gara eta, manehna tega mutuskeun hubungan jeung Ema. Manehna tetep ngayakinkeun elmu ti Ki Gumangkara, ngan manehna misahkeun tempat nyingkurkeun diri. Sabab manehna geus mbungeun, panggih deui jeung diri Ema. Tur sanggeus Ema jeung manehna rengse ngayakinkeun elmu masing - masing, harita Ema langsung indit ti eta patempatan. Terus ngadon bubuara di ieu Lembur, can kungsi pindah kalembur sejen. Malah Ki Karjan oge sarua indit terus bubuara di hiji tempat, anu tepi kiwari can kungsi panggih deui jeung Ema. Tah kitu Halimah, ari anjeun hayang apal mah kana jujutanna hirup Ema jeung manehna." Ceuk Ma Cioh, mungkas guaran caritaannana.

Senin, 16 Desember 2019

Dongeng sunda #Balad_siluman_6 Karangan Rudy yansah.


Peuting harita Jaed ngahaja ku Randi cena mondok deui di imahna, sabab nunggu waktu pikeun Jaed bisa pulih deui ka ayaannana sabihara - bihari. Ngan waktu Rukmini nyelang heula indit ka imahna, maksud pikeun nutup- nutupkeun hordeng jeung jandela kamar. Sarta ngoncian panto imah kaluar manehna jadi ngarasa heran jeung kaget, waktu nempo aya tarasi mayakpak diburuan imahna saruntuy. Malah sawareh geus aya anu barolong palastikna, tarasina bahe tapak gegel ucing.

"Naha beut jadi loba tarasi mayak diburuan ieu teh, da mustahil ari aya anu balalanja mah jalma puguh tara aya anu ngalaliwat kadieu deuih. Aneh, punduk Aing oge beut asa pating puriding kieu deuih keueung." Ceuk Rukmini, anu memang teu boga hate goreng ka batur. Tur memang tara suwudzon ka batur, komo jail. Teu ieuh curiga, tarasi teh gancang dipiceun kana tong sampah ku Rukmini. Sedengkeun anu masih keneh mayakpak dina luhur taneuh harita gancang disapukeun ku Rukmini, tepika lenang.

Rukmini waktu balik deui ka imahna Randi harita manehna jadi galecok nyaritakeun dirina, mangsa manggihan tarasi tea saruntuy diburuan. Malah Halimah mah harita jadi rada bareubeu beureum pipina teh, sabab rumasa dirina anu memang geus neundeun tarasi diburuan imahna Jaed teh. Matak harita mah Halimah henteu loba teuing nyarita, manehna ngan ukur ngabandungan wungkul ka nu keur ngarobrol.

Imahna Randi teh memang cukup leuga oge rohangannana, kamarna aya kana opat rohangannana. Tapi peuting harita mah kabeh salarena teh ngahaja ngalampar ditengah imah, maturan anu geuring.

Irfan budak teh memang geus rada pelag dina cumarita, sanajan rada cadel - cadel oge nyaritana mah pugug bisa kaharti ku sararea oge. Jeung ku kapolosannana budak teh munguh jadi jujur ngomong saujratna, tanpa aya anu dikilungan. Sedengkeun ari Adit mah adina harita, geus pangheulana sare tibra.

"Ifan oge sami Pa, kamali Ifan ninggal aya talasi dibuluan bumi Bapa Pa."

Ngadenge Irfan nyarita kitu kabireungeuh Randi jadi kaget, kabeh merhatikeun ka Irfan. Dibarung jeung panasaran harita Randi terus tumanya Ka Irfan, ku cara ngobrol budak. "Irfan, leres eta teh? Irfan ninggal aya tarasi diburuan bumi bapa?"

"Leles Pa, kamali Ifan ninggal aya talasi dibuluan bumi Bapa." Tembal Irfan, bari tetep dina tingkah bubudakeunnana.

"Dimana eta teh? Diburuan belah mana irfan?" Randi beuki panasaran, nyeleser ka ayaan.

"Dipipil Pa, cakeut kemang Los. Tapi sadayana atos dilenos seep Pa, di angge anyang papacakan ku Ifan saleung Adit."

Randi gancang muru kaluar, muru ka pipir imahna tempat anu disebutkeun ku Irfan bieu. Barang tepi ka eta tempat breh bisa katempo ku Randi, aya cahaya warna beureum tur buleud sagede Bal Bola Api. Ngagebur hurung ku seuneu, sakumaha ceuk tetempoannana Randi waktu harita.

Sarta anu leuwih persisna mah teu tela, geuningan Jurig Hulu anu katempo ku Randi teh. Keur atok - atokan nembongkeun huntuna anu estu rangeteng tur seukeut, baradag siga huntu ragaji bae. "Astagfirullohaladzim, geuningan Jurig Hulu."

Randi merhatikeun kana eta ka ayaan, bari jeung ngagerendeung ngomong sorangan dina jero hatena. "Nya'an, ieu mah jelas aya jalma anu ngahaja arek ngaganggu kana usaha jeung rumah tangga Aing. Bahaya ieu mah, lamun eta mahluk kiriman nepika bisa asup kajero imah teh. Sabab kabeh anu aya dijero imah, tangtu bakal kakeunaan ku pangaruh ieu Elmu Iblis."

Memang bener, harita Randi anu saeutik gedena ngarti kana hal kabatinan teh jadi bisa ngarasakeun. Ku ayana tanda bahaya, anu terus ngancam kakulawarga manehna kabeh.

Randi gancang asup deui ka jero imahna, kesang badag kesang lembut harita tembong renung dina tarangna. Halimah hatena jadi ngageter, sabab manehna jol ngarasa sieun awal akhir rusiahna bakal bisa kabongkar ku Randi.

"Kumaha Kang, aya naon nembe diluar?" Kartika gancang tumanya ka Randi, lantaran panasaran. Malah Usman oge harita sarua manehna milu tumanya ka Randi, lantaran sarua panasaran. "Leres Kang Randi, kumaha diluar teh aya naon? Kesang badag kesang lembut dugika renung kitu geuningan dina tarang, aya naon atuh? Cobi terangkeun ka Abdi sadaya, aya naon?"

Samemeh ngajawab Randi katinggali narik nafas panjang heula, teu lila terus nyarita. "Hemmp, kiwari geus aya deui jalma anu arek nyilakakeun ka pihak kulawarga urang Kartika. Tapi saha? Jeung naon dosana atuh ari kulawarga urang ka eta jalma? Naha beut tega deleka ka urang? Jeung anu matak leuwih bahayana teh keur Akang mah nyaeta, ku imahna Jaed. Anu kiwari imahna keur kosong, taya sasaha. Ku kituna bakal gampang nyerepna kana tanah, lamun seug aya - dukun jahat anu tega ngirimkeun guna - guna kapihak Jaed. Sarta eta tarasi teh, bisa wae aya hubungannana tina elmu kiriman ti dukun jahat Ayi." Jawab Randi daria, munguh ngageterkeun kana hatena Halimah anu masih keneh ngadedengekeun kana eta obrolan. Awakna ngagoler nyangigir nongongan ka nu keur ngarobrol, pura - pura geus peureum.

Rukmini katempo paroman beungeutna jadi ngemu ka kaget, dumasar tina rasa kasalempangan hatena. Halimah oge jadi teu geunah cicing, ceulina asa gararetek ku dedengean jabaning panas.

Tur dina mangsa anu sejen geus salare tibra harita Halimah mah masih keneh nyileuk can waka bisa sare, pikiran kumalayang hate teu tenang. Ngumbar lamunan mikiran hayang geura poe isuk, mangsa dirina bakal ngalakonan sarat anu kadua parentah ti Ma Cioh tea.

"Aing jadi geus teu sabar kieu ieu hate hayang geura poe isukan, hayang geura jadi jalma beunghar. Aing hayang geura nempo Si Jaed jeung Si Kartika kabeh kulawargana sangsara ku aing, jeung jadi ririwit atawa geuringan. Tapi Si Randi mangrupakeun jalma anu cukup ngabahayakeun oge, manehna anu kudu pangheulana di ala. Di teluh ku Ma Cioh cena langsung paeh, hihihihi...!"

Isukna kira - kira wanci haneut poyan Usman jeung Halimah bareung pamitan, arek baralik ka lembur manehna. Sarta Usman tembong deku gigireun ranjang anu di pake sare ku jaed, bari pok nyarita. "Akang mulang heula nya Jaed, sabab Akang rek nganggeuskeun heula paculeun. Cing geura cageur nya, tong kateterusan."

Jaed anu masih keneh laleuleus teh awakna kadenge ngawalon maeusan.
"Muhun Kang, cing ati - ati di jalanna. Nuhun, salira Akang atos mondokan Jaed dina weungi tadi. Jeung teu sangka, ayeuna Abdi bakal ngalaman nasib saperti kieu." Ceuk Jaed, semu ngarahuh.

"Cing sabar we Jaed, mudah - mudahan cing geura cageur. Sakeudeung deui Ki Tabib Karjan bakal aya datang kadieu, bari mawa ramuan tea. Akang mulang heula nya Rukmini hampura Akang, sabab Akang teu bisa ngabantu leuwih ti kieu ka nu jadi adi."

"Wios Kang Usman, angguran mah Abdi kacida nganuhunkennana pisan kana kabela Akang jeung Teteh didieu. Oge ka Teh Kartika ka Kang Randi, hapunteun ku Abdi kaheurinan."

"Ntong kamana wae ayi nyarios teh, da Teteh jeung Kang Randi mah salaku anu jadi lanceuk. Geus jadi kawajibannana, pikeun ngabela ka nu jadi adi. Tong ngarasa tumarumpang atawa kagok, da sidik ieu teh imah lanceuk. Anggap we, ieu teh di imah sorangan. Cing tenang, tong loba teuing pikiran." Walon Kartika, anu memang gumela pisan ka nu jadi adi. Estuning nya'ah lain pupulasan, lir ibarat rasa kanya'ah indung ka nu jadi anak.

Minggu, 15 Desember 2019

Dongeng sunda #Balad_siluman_5 Karangan Rudy yansah.


Ngan nyeta, ari aran - aran budak mah nyaho di naon. Jongjon we harita anteng arulin duaan, saeutik ge puguh memang henteu mikirkeun kana pibahayaeun.

Gancangna carita, dina wanci kasorenakeun harita mobilna Randi geus tepi ka tempat anu dituju. Nyaeta ka weuwenugkon Desa Ci Muncang, tempat dumuk matuhna Ki Tabib Karjan. Anu kabeneran keur nyampak aya dipipir imahna harita. Keur ngampihkeun hayamna ka kandang, arek terus dipeutingkeun.

Ari mobilna Randi tembong geus di parkirkeun di pakarangan imahna Ki Tabib Karjan, anu kawilang leuga oge halamannana. Sok sanajan ari ka ayaan imahna mah masih keneh Panggung harita teh, tapi katempona mungguh resik tur hegar. Tanda anu boga imahna memang rapekan, resep kana kabersihan. Imah panggung, tapi geude ukurannana.

"Aeh - aeh, siga Jang Randi eta teh. Bagea Jang, heheheh." Ki Tabib Karjan neleuk - neleuk ka nu anyar datang bari jeung seuri, waktu Randi jeung anu sejenna tembong kalaluar tijero eta mobil.

"Muhun Aki, ieu Abdi. Kumaha Aki, damang?" Walon Randi, bari kituna teh gancang manehna ngasongkeun leungeunna ka Ki Tabib Karjan ngajak sasalaman. Usman Halimah katut Kartika oge sarua harita ngarasongkeun leungeunna masing - masing ngajak sasalaman ka Ki Tabib Karjan, sarua rengkuhna. Bari jeung langsung ngawaranohkeun ngaran dirina masing - masing, ka Ki Tabib Karjan.

"Alhamdullillah Jang Randi, ayeuna Aki teh puguh nuju sehat wal'afiat teu kirang naon - naon ieu teh. Namung ayeuna Jang Randi aya sumping kadieu. Pastina oge bari jeung nyandak jalmi anu nuju teu damang waleus panginten? Kinten - kintenna, na saha anu teu damangna ieu teh Jang Randi?" Ceuk Ki Tabib Karjan, malik tumanya.

"Sumuhun Aki, leres pisan. Abdi pangna aya dongkap kadieu teh lantaran ngahaja, nyandak pun rayi anu nuju teu damang waleus. Sacara ngadadak, weungi kamari. Sareng susuganan we atuh Aki, salira Aki bakal kersa ngalandongan pun Rayi anu nuju teu damang waleus. Matak dinteun ieu, ngahaja ku Abdi dicandak kadieu." Jawab Randi, daria.

"Ciing, mana jalmina Jang Randi? Ninggal Aki, panyawat naon cenah." Ceuk Ki Tabib Karjan, panasaran.

"Mangga Aki, mangga urang tinggal." Walon Randi, bari kituna teh manehna gancang mukakeun panto mobil bagean tukang. Sarta sanggeus di bukakeun mobil teh panto tukangna ku Randi, tembong Ki Tabib Karjan langsung mariksa kana ka ayaan Jaed anu masih keneh ngajelepeng dina jok tukang. Anu masih keneh can gemleng kasadarannana, sasar jeung gunam. Tur sanggeus mariksa kana ka ayaan Jaed ngadadak Ki Tabib Karjan paromannana ngadadak robah, ngemu ka kaget.

"Aduh, untung we kabujeung dicandak kadieu eta tuang Rayi teh Jang Randi. Upami seug telat teh, tos pasti jiwana oge moal katulungan deui. Sabab ieu panyawatna memang sanes panyawat biasa, namung mangrupikeun panyawat kiriman ti Dukun jahat. Jeung nilik ka ayaan dina tatuna mah, ieu tuang Rayi teh munguh kakeunaan ku Elmu Teluh Balungna Ma Cioh Jang Randi."

Ki Tabib Karjan anu memang umurna geus kolot teh tangtu manehna oge geus weureu seubeuh ku pangalaman dina hal katabibannana, sarta nyaho kana rupa - rupa ning panyakit anu memang pangaruhna tina Elmu Teluh. Ari pangawakan Ki Tabib Karjan nyaeta rada gemeyeuk, jeung lintuh. Sanajan pakulitan geus rada kenod oge munguh tetep beregegeh, make kampret bodas. Jeung calana pangsi bodas, sirah di iket ku warna batik warna colklat.

Jaed anu memang masih keneh can pulih teh kasadarannana langsung harita dipangku ku Randi, dibawa kajero imahna Ki Tabib Karjan. Anu memang awakna Jaed teh leutik jabaning hampang, komo dibere geuring mah. Kituna teh deuih sanggeus dititah ku Ki Tabib Karjan, pikeun langsung dibawa kajero imahna.

Tur harita sanggeus kabeh aya di jero imah, kadenge Ki Tabib Karjan tumanya deui ka Randi. "Kumaha mimitina ieu teh Jang Randi? Naha Jang Jaed beut bisa kakeunaan ku Elmu Teluh Balungna Si Cioh? Naha aya masalah pribadi, atawa kumaha?"

Ditanya saperti kitu ku Ki Tabib Karjan harita Randi kapaksa kudu ngajawab, ngajelaskeun ti mimiti manehna ngarasa aya pirasat anu kurang hade tumiba ka kulawarga manehna kabeh. Anu patalina jeung impian Jaed tea, anu teu tela jadi kanyataan oge. Tug nepika akhirna Randi sorangan kudu turun tangan, mangsa ngahadang kakuatan gaib mangrupa kiriman panyakit anu ngancam ka kulawarga manehna kabeh. Sarta teu tela Jaed wungkul anu kabeunangan teh, kabeunangan ku kiriman eta Elmu Teluh. Ki Tabib Karjan ngabandungan kana satiap caritaan Randi kalawan daria, tur imeut pisan taya anu kaliwat. Sarta Usman oge anu memang harita can kungsi apaleun ti mimitina, antukna manehna oge jadi milu ngabandungan kana satiap guaran caritaan Randi oge kalawan daria. Teu lila Randi kadenge mungkas guaran caritaannana, ditung - tungan ku nyarita kieu. "Tah janten kitu Ki Tabib, kajantenan anu saleresna teh. Sareng kinten - kintenna kumaha tah Ki? Naha Aki bakal sangem nulungan rayi Abdi atawa moal? Naha bakal aya piubareunnana? Atanapi moal ieu teh?" Randi estu miharep pisan ka Ki Tabib Karjan teh, sangkan daek di pentaan tulung ku manehna.

Sedengkeun Halimah anu titadi jempe teh jadi keketegan oge hatena, jeung ngarasa teu tenang kudu lila - lila cicing aya didinya. Hal eta bisa kabaca oge ku Kartika, ti mimiti robahna riuk beungeut Halimah keur Kartika mah puguh jadi tanda tanya.

Kartika kadenge milu mairan ku caritaan.
"Ayeuna mah kieu we atuh Ki, ayeuna Abdi kacida miharep pisan ka Aki. Bakal sangem mulihkeun rayi Abdi, lepas tina eta gangguan Elmu Teluh tea Ki."

"Muhun Aki, kumaha tah sangkan rayi Abdi gancang pulih deui kasehatannana Ki? Pokona ku cara naon bae oge, ayeuna Aki kedah tiasa ngabantos ka kulawarga Abdi Ki." Usman milu nembrong ngomong.

"Ari Aki mah kieu Ujang Nyai, pikeun Aki ayeuna ngan ukur bisa ngubaran luarna wungkul meureunan? Ngubaran tatuna anu tutung jeung jiih, supaya garing. Jeung Aki ngan ukur bisa mulihkeun deui ka sadarannana wungkul, anu dina hiji waktu Jang Jaed oge bakal ngarandapan rasa kanyeri anu luar biasa nyerina. Ti kawit ti nu dua dampal sampean, laput dugi kana mastakana tur panangan. Sabab Jang Jaed bakal terus diganggayong hirupna, ku panyakit kiriman ti Si Cioh. Jeung memang taya deui cara, upami leres Jang Jaed teh hoyong pulih deui kasehatannana. Ngan iwalti kedah bisa ngarebut ramuan khusus ti Si Cioh, mangrupi obat ramun pikeun bisa meruhkeun werejit dina badan Jang Jaed. Sabab, ngan iwal ti manehna anu bisa mere eta panyakit, jeung oge anu nyageurkeunnana. Sabab Ari Aki mah jujur, moal bisa da sanes ahlina."

Randi Usman katut Kartika katinggali kabeh jadi pating haruleung, waktu ngadenge Ki Tabib Karjan nyaritana saperti kitu. Sabab atuh kudu kumaha carana ? Hayang ngameunangkeun eta ramuan teh da puguh teu gampang, jeung teu beakeun pikir. Naha saha atuh ari Ma Cioh teh anu sabenerna? Ayeuna beut tega ngalakukeun kitu ka kulawarga manehna, anu teu tuah teu dosa. Ari Halimah tembong sarua ngadon terus ngahuleung, salempang sieun terus kabongkar rusiahna ku Ki Tabib Karjan. Anu teu tela wawuheun oge geuningan ka Ma Cioh teh, bangun anu geus wawuh ti anggalna keneh.

Tapi beda deui jeung anu sejenna harita, kabeh tumanya dina jero hatena. Komo Randi mah salain ti mikiran teh oge manehna jadi terus panasaran, hayang apal. Na saha atuh dalangna anu geus nitah Dukun pikeun ngawerejit ka kulawarga pamajikan katut ka dirina teh? Sabab Randi oge surti, moal pati - pati aya Dukun anu tega ngirimkeun Elmu Teluh ka kulawarga manehna ari lain titahan mah.

Keur kitu kadenge ku kabehannana Jaed harita humarurung nahan kanyeri, bari jeung menta cai hayangeun nginum. "Aduuuh, teu kuat panas. Cai, teu kuat haus."

Ari Kartika waktu ngadenge adi menta cai nginum teh gancang manehna nyician cai herang tina teko kana gelas, anu titadi keneh memang geus nyampak aya dina luhur meja. Ngahaja geus di sadiaan ku Ki Tabib Karjan, jang ti parantieun ari aya semah. Jaed nginum mani ngalekik bakat ting ku haus meureunan, puguh tuhureun pisan tikorona harita.

"Ah, jeung aya carangka sagala na lahunan ieu teh. Ke deui we atuh ngarit mah Rukmini, da dombana oge can boga urang mah." Jaed sanggeus nginum teh jol nyoroweco we sasar, ngomong teu pararuguh. Ari awakna tetep ngagoler harita teh, da puguh teu bisaeun cengkat.

Nempo kitu atuh Ki Tabib Karjan oge beut asa teu tegaeun, ninggali Jaed beut bangun anu jadi poho kasasaha. Pagaweanna ngan sasar jeung menta cai nginum, lantaran panas nyebret pangaruh ti nu tatu.

Usman huntuna tembong kekerot, tuluy manehna ngomong dina sikep anu ambek. "Lamun seug apal mah Aing ayeuna saha jalmana, anu geus tega nitah Dukun pikeun deleka ka kulawarga Aing. Rek di paehan ku Aing mah ayeuna keneh oge, rek di kadek ku Aing mah jeung Dukun - dukunna sakalian siah ! Bongan adi Aing, ayeuna jadi kieu." Ceuk Usman kalepasan cumarita, anu memang moal apaleun manehanna mah deuih. Yen jalma anu boga dosana teh nyaeta, pamajikannana keneh sorangan. Anu harita hatena tuluy ngagebeug, bari jeung ngagerentes. "Huh, dasar salaki nurus tunjung siah. Maenya lamun nyaho teh maneh Aing jalmana anu nitah Ma Cioh Dukun Sakti, nitah deleka ka kulawarga maneh. Na arek terus di kadek kitu? Dasar Si Kasebelan."

Sedengkeun Ki Tabib Karjan ninggali Usman kitu teh manehna terus mere wejangan ka Usman, nyarek sangkan ulah kaburu teuing ku nafsu. "Ih, ulah kitu Jang Usman. Ulah sok ka gugu ku nafsu. Sing sabar we, tur ikhlas. Ulah aya pikiran arek dendam sagala kade, puguh matak nambahan cilaka eta teh."

"Astagfirullahalladzim muhun Aki punten, nembe Abdi kalepasan. Maklum atuh, saha anu ridona lamun anu jadi dulur di kakaya ku batur. Beut Abdi oge anu jadi lanceukna, tara kumawani Ki."

"Heheheheh, sumuhun Ujang. Ngartos Aki oge, sareng ngamaklum. Keun ayeuna mah Jang Usman sing sabar heula, sabab ayeuna ku Aki arek di cobaan. Jang Jaed teh, arek di ubaran ku Aki."

"Muhun Aki, nuhun."

Singkatna carita, harita Ki Tabib Karjan langsung manehna mateahkeun. Nyieun ramuan khusus keur ngubaran Jaed, sugan wae bisa manjur. Ramuan khusus, keur ubar luar jeung jero.

Sarta bahan utamana nya taya deui, ngan iwal ti tina dangdaunan. Di tutu, jeung di godog. Sawareh di popokeun ka nu tatu bagean luar, jeung di inumkeun.

Jeung teu tela deuih, obat ramuan ti Ki Tabib Karjan teh memang hade. Sabab jarak sajam ti mimiti di ubaran teh Jaed jol langsung bisa diuk bari ngadadak cenghar, inget deui ka sasaha. Pangaciannana geus mimiti kumpul, bareung jeung turunna hawa panas tina tatu dina beuheungna.

"Alhamdullillah, ayeuna Jang Jaed tos bade pulih deui kasehatannana. Sok sanaos moal salamina pulih, tapi ulah pondok harepan we Jang. Aki jangji, bade sapinuhna ngabantu ka salira Ujang." Pokna Ki Tabib Karjan, bari jeung neuteup anteub ka Jaed.

"Muhun Aki, hatur nuhun pisan. Bantosan ti Aki, katampi pisan ku Abdi Ki. Sareng upami Jaed henteu enggal di candak kadieu mah ku pun raka, nasib Jaed oge duka teuing bakal kumaha kapayunna panginten Ki? Hapunten, salira Aki atos di rerepot ku Abdi Ki." Tembal Jaed, ngomongna rada halon.

"Heheheheheheh, sumuhun. Angguran Aki kudu di hampura ku Ujang, sabab Aki rumasa teu bisa mulihkeun Jang Jaed sacara sapinuhna. Ngan ukur bisa ngubaran luarna wungkul, teu bisa ngubaran sacara batin. Aki rumasa teu bisa, heheheheh."

"Muhun Aki, teu nanaon. Beut ku sakieu oge, tos langkung ti cekap Aki."  Ceuk Usman, anu harita nembalan. Sabab Jaed, can kuateun lila ngobrol.

"Aki, margi waktos memang atos bade magrib ieu teh. Panginten Abdi sadaya, seja mulih heula we panginten Aki. Hatur nuhun pisan nya Aki, sakali deui hatur nuhun. Salira Aki danget ayeuna, atos kersa di wagel waktos ku Abdi sadaya Ki." Ceuk Randi, milu mairan ku caritaan. Sakaligus, rek terus pamitan.

"Sami - sami Jang Randi, sareng ngke sugan Aki anu kaditu. Nyokot ramuan ka Si Cioh mah, kajeun ku Aki wae. Sabab Aki bakal era, lamun nepika henteu bisa ngabantu teh sapinuhna ka kulawarga Jang Randi." Tembal Ki Tabib Karjan, langsung ngomong nyanggupan arek nyokot ramuan ka Ma Cioh. Sanajan ku Randi di ulah - ulah oge, tetep we arek indit. Sarta kekepehan, embung di bere amplop ku Randi. Aya di tarima, sakit we eta oge dipaksa.

Sanggeus ngarasa cukup mah aya didinya kabeh harita terus baralik deui, mawa Jaed balik ka imahna. Di golerkeun dina jok tukang, tempat Jaed tadi ngagoler.

Sedengkeun Halimah anu memang ti tadi pikirannana marung kawut teh taya katenangan, harita jadi rada ngemplong oge hatena. Sabab dirina nyaho, yen Ki Tabib Karjan teh teu tela henteu bisaeun kana elmu batin. Lebah dieu Halimah rada tenang hatena, sabab Ki Tabib Karjan teu tela lain jalma anu ngabahayakeun pikeun dirina oge ka Ma Cioh pribadi.

"Halimah, kunaon ari tadi jempe wae? Jeung hulang -  huleung, naha Halimah teh teu garenah awak? Atawa kunaha?" Waktu mulang di perjalanan Usman panasaran, terus tumanya ka Halimah. Anu memang ti tadi keneh oge Halimah mah henteu kadenge cumarita panjang lebar, ukur nimbrung ngomong pondok.

Halimah nyarandekeun tonggongna kana jok mobil, terus ngawalon. "Ah henteu ku nanaon Kang, tadi Abdi jempe soteh memang keur mikiran jalma anu deleka ka urang Kang. Naha saha atuh jalmana? Jeung naon masalahna? Beut tega ngaganggu ka kulawarga urang Kang." Walon Halimah, anu estu pinter pisan dina ngareka carita.

Randi anu harita kabagean mawa mobil tembong silih teuteup jeung Kartika di hareup, sabab duanana beut aya rasa curiga ka Halimah ngan teu geruh.

Usman kadenge manehna nyarita deui, di tujukeun ka Halimah. "Sarua ari kitu mah atuh Halimah, sabenerna mah Akang oge tadi pikiran teh kitu. Panasaran hayang nyaho, saha jalmana anu geus deleka ka urang teh." Ceuk Usman, manehna bener - bener lebeung teu inget. Lamun Halimah kungsi ngobrol ka manehna, hayang tatamba ka Ma Cioh. Anu sakuduna oge, curiga ka Hailmah Usman teh.

Selasa, 10 Desember 2019

Dongeng sunda #Balad_siluman_3 Karangan Rudy yansah


"Sumuhun, hatur nuhun sateuacanna Ema. Tapi kinten - kintenna, naha bakal ngangge deui sarat moal kitu ieu teh Ema? Upami enya teh bakal ngangge deui sarat, kinten - kintenna naha bakal langkung abot kitu saratna teh moal Ema?" Halimah kawilang tetelepek nakeur tumanyana teh ka Ma Cioh, henteu bosen pikeun terus tumanya. Kituna teh bangun anu hayangeun lewih jelas, tur eces. Hayang lewih nyaho, kana cara praktekna dudukun.

"Nya sarua atuh Nyai, ieu oge make deui sarat. Nyaeta saratna teh maneh kudu meuli heula tarasi anu diruntuy tarasi colek, pikeun dipake tumbal. Jeung kawilang gampang oge deuih dina cara ngagunakeun eta tumbal teh, cukup alungkeun wae eta tumbal tarasi colek teh ka buruan imah jalma anu dimaksud. Kituna teh sanggeus di parancahan heula ku Ema, kitu tah Nyai."

"Ooh, jadi saratna teh kudu ku tarasi colek nya Ema. Berarti kudu dua runtuyeun nya Ema tarasina teh, da jang dua pasangeun korban apan."

"Heueuh, dua runtuyeun Nyai. Tapi sugan we hasil ngke peuting ku Ema bakal dipigawe, ku Ema urang kirim panyakit anu parna eta dua pasangan teh. Jung ayeuna mah maneh geura balik heula Nyai, sabab salaki maneh geus lila nununguan maneh di imah. Jeung maneh omat isukan kudu kadieu deui, bari mawa tarasi keur tumbalna kade poho nya nyai."

"Muhun Ema siap, sareng punten we salira atos direrepot ku Abdi dina waktu ayeuna Ema."

"Teu nanaon Nyai, henteu. Keur Ema mah henteu asa diririweuh, henteu asa diganggu waktu ku maneh. Asal nyeta, kudu puguh we... Itungannana, kehkehkehkehkeh...!"

Halimah leungeunna tembong ngusiweul deui ngodok kana saku jeketna, sarta ayeuna mah manehna ngasongkeun amplop ka Ma Cioh. Anu tangtuna wae, dibarengan ku eusi duit. "Ooh muhun Ema, punten teu tiasa ageung. Mung sakieu ayana, ke upami aya rizkina ditambihan deui ku Abdi nya Ema."

Sanggeus kitu mah Halimah terus wae pamitan, pikeun balik ka imahna. Waktu balik tepi ka imahna, langsung di tanya ku Usman. "Geus timana bieu Halimah, titadi Akang ngadagoan puguh mani lila. Jeung kapaksa we Akang tadi dahar tiheula, da teu kuat lapar atuh."

"Abdi nembe atos nganjang ti bumi Kartika lanceuk Akang Kang, sono hayang panggih." Halimah ngabohong.

Usman henteu ieuh curiga, langsung we percaya manehna kana omongan Halimah teh. Bari langsung tumanya deui ka Halimah, daria nakeur. "Kumaha cenah, ari Adit jeung Irfan sarehat? Geus lila puguh Akang oge sono pisan Halimah, lila teu panggih jeung anu jadi alo."

"Alhamdulilah sarehat Akang, malah Adit jeung Irfan oge sarehat jeung saroleh. Iraha atuh nya Akang urang bakal kenging turunan? Sabab Abdi teh puguh kabita Akang, kabita ku Kartika sareng Jaed anu atos rimbitan."

"Nya keun we cing sabar Halimah, ngke oge sabatae bakal. Ngan can waktuna we meureunan, matak urang kudu tetep sabar oge." Ceuk Usman teu weleh ngabeberah kana hate pamajikannana, jeung mere sumanget sangkan ulah leutik hate.

"Abdi bade ibak heula Kang ah, teu kuat hareudang ieu teh." Halimah gancang muru ka Tampian pikeun terus mandi, jeung karasa ayeuna mah ku Halimah hatena geus rada ngemplong teu beurat teuing ku bangbaluh. Sabab manehna estu yakin pisan, sakeudeung deui dirina bakal jadi jalma anu beunghar. Di eta lembur, kituna teh sanggeus tatamba ka Ma Cioh Dukun Sakti tea.

Sarta urang kocapkeun ayeuna dilembur sejen, tapi rada deukeut oge eta pilemburan teh kajalan gede. Kartika harita teh keur diuk opatan jeung salakina Randi, jeung adina Jaed katut pamajikannana Rukmini.

Jeung kabeneranna teh imahna Kartika jeung Jaed kawilang padeukeut oge jarakna da puguh sarua keneh salembur, ngan saukur kahalangan ku imah tatanggana sa imah. Ngajadikeun maranehna oge henteu ngarasa hese, pikeun papanggihna.

Kadenge Jaed anu harita keur cumarita, ditujukeun ka Kartika. "Kieu Teh caritana teh, peuting tadi naha Jaed beut ngimpi kadatangan Apa jeng Ema. Jeung nu pangheulana datang teh si Apa heula, eta na impian teh Si Apa nyarita kieu. Kade cenah panto kaler jeung wetan ulah cena nutup wae, sabab eta lawang ka wetan teh mangrupa jalan kasuburan keur hirup maneh. Moal ripuh - ripuh teuing dina mangsa maneh menang kasusah, oge masalah. Terus harita Si Ema oge datang bari nyarita, tuh Si Teteh lanceuk maneh mah moal nepika parah lamun datangna musibah teh. Tuturkeun lanceuk maneh, kitu ge satung - tung lanceuk maneh masih keneh nyorang jalan anu bener. Tah pas kitu teh, ku Jaed jol katinggali. Si Apa jeung Si Ema ngadadak leungit, kaleled ku seuneu anu bentukna buled siga bal bliter. Bari datangna teh ti awang - awang, ngabelesur nyirorot kahandap terus nembus kana suhunan imah Jaed katut imah Teteh. Kitu tah Teh, hal penting anu perlu di tepikeun ka Teteh teh." Ceuk Jaed panjang lebar.

Kartika katinggali ngareret ka Randi, terus nyarita. "Kang, saena mah ku Akang ayeuna geura toropong anu lewih jelas. Naha impian Jaed teh enya, mangrupi ilapat atanapi sanes?"

"Enya keun, ngke ku Akang urang teang ku panon batin. Ngke  kira - kira jam dua welas peuting Akang jeung jaed kudu aya di luareun imah, sarta kabeh tong waka aya anu salare."

Rukmini katingali jol murungkut, memang borangan Rukmini mah. Harita nyepengan kana puhu leungeun kenca salalakina, pok nyarita. "Aduh kumaha atuh Abdi Kang Jaed, keueung. Mana keur nyusuan orok, beuki we keueung meureunan? Lamun Abdi di tinggalkeun ku Akang teh, sorangan."

"Eh ari taeun teh, kawas lain kolot wae ari Rukmini. Cing ludeung atuh, da moal aya naon - naon sorangan oge di imah. Tong borangan teuing atuh, bila mana ngke Akang aya niat usaha ka luar kota bakal hese meureunan? Keun da lain rek kamamana atuh Akang oge, pirage ditinggalkeun ka buruan imah wungkul. Bari Akang oge moal lila deuih, pastina oge Akang bakal sakeudeung." Jaed jelas kurang panuju ku sikep pamajikannana siga kitu teh, beut nyeta borangan.

Ari Randi kadenge harita manehna nyarita, bari mesem. "Bae atuh, bisi keueung mah didieu heula we mondok atuh yayi. Baturan Si Teteh, da sarua keueungeun ari sorangan mah di imah tiluan jeung budak." Ceuk Randi.

Kartika kadenge nyarita deui, bari ngaheheh. "Enya Rukmini, nggeus we mondok baturan Teteh didieu. Jeung sabenerna mah Teteh oge memang sarua, sarua borangan deuih heheheheh."

Loba deui harita obrolan - obrolan sejenna anu lumangsung di imahna Randi, pikeun ngeusian waktu anu terus lumaku. Jeung teu karasa, wanci tengah peuting geus sumanding. Sarta ayeuna urang kocapkeun deui di imahna Ma Cioh, peuting harita Ma Cioh geus sayaga diri pikeun mancen gawe. Ngirimkeun elmu teluhna, nyaeta mangrupa panyakit anu memang ngahaja rek di kirimkeun ka jalma anu jadi tujuan. Ma Cioh geus diuk sila dijero kamar khususna, tempat manehna ari mujasmedi jeung praktek elmu santet.

Harita Ma Cioh terus nyeungeut parupuyannana, peledug hasep menyan melun kaluhur. Marengan sorana Ma cioh anu ngagolontrang maca mantrana, tur teu poho kituna teh manehna, lewih tiheula geus nyadiakeun alat - alat khusus keur sasajen di teundeun dina luhur nyiru, numpuk loba pisan rupana.

"Nyurup balung ragane tanpa welas tanpa asih, cing nyurup kana balung Jaed nyurup balung nyurup balung panyakitne. Suuup, asuuup." Ma Cioh geus tilu kali ngarapal mantrana, hasep menyan beuki kandeul melun ka luhur. Nembus kana lalangit kamar, terus ngapung ngawang - ngawang ka jomantara. Tanda Ma Cioh memang geus ngamimitian ngirimkeun elmu teluhna, elmu teluh balung anu cukup ampuh. Tur teu jarang loba jalma anu geus jadi korban ku eta ajian, lamun pareng jadi sasaran ku eta elmu.

Peuting harita ku Randi bisa karasa, ayana geteran kakuatan gaib anu bakal nyerang ka kulawarga manehna. Angin ngadadak ngagelebug tarik pisan, ajag leuweung pating cungungung ti kajauhan. Langit ngadadak angkeub tanda arek turun hujan, marengan mega hideung anu terus ngahalangan kana bulan sapotong.

"Jaed ! Geus waktuna urang ayeuna pikeun sayaga diri, pikeun ngahadang kakuatan jahat anu terus nyerang ka urang. Omat tong petot, baca bismilah salobana Jaed." Randi mere saran ka adi beuteungna, anu memang saeutik gedena Randi bisa ninggali ku panon batin. Harita Randi bisa ninggali ayana gulungan seuneu warna beureum ti awang - awang, nyirorot ka handap. Tur lempeung arek turun nutug ka palebah suhunan imahna Jaed, jeung imah manehna. Ku kituna Randi gancang ngarawu taneuh garing bari babacaan, taneuh garing terus dibagi dua sawareh di bikeun ka Jaed di keupeulkeun.

"Jaed, hayoh bawa ieu taneuh garing teh gancang ! Sarta geuwat awurkeun ieu taneuh garing teh kana luhureun suhunan imah Jaed ulah di sesakeun ! Ngarah kakuatan jahat anu ngancam ka urang, susuganan bisa kahadang ku urang duaan Jaed."

"Oh muhun, siap Kang." Tembal Jaed bari lumpat.

Wuuurr ! Taneuh garing anu di keupeul ku Randi geus lewih tiheula di awurkeun ku Randi, kana luhureun suhunan imah manehna. Sedengkeun harita Jaed rada telat puguh imahna rada anggang, ngajadikeun Jaed kudu lulumpatan. Sarta samemeh Jaed bisa ngawurkeun taneuh garing kana luhureun suhunan imah manehna, ngadadak awak Jaed jadi doyong ka hareup. Bru nangkuban, teu inget d bumi alam. Waktu kakuatan gaibna Ma Cioh teu tela langsung mampuh nyurup asup kana warugana Jaed, anu terus rubuh teu inget di bumi alam.

Ari Randi harita keur usaha satekah polah, manehna nahan kakuatan gaib anu terus maksa arek asup kana ragana. Nyingkirkeun elmu teluh, mangrupa elmu kiriman anu sarua arek ngancam kana jiwana. "Allahhuakbar..! hiiiyaaat...!" Gulungan seuneu warna beureum langsung buyar, nembrag kana tangkal cau nepika merengkel bari tutung. Ceos ! Cros ! Perepet ! Kadenge sora tangkal cau anu ngajeos tur merepet jaba langsung tutung, siga anu ka beuleum bae.

Randi tembong ngahegat ngatur napasna, lantaran cape. Jeung Randi oge kacida kageteun pisan harita, waktu nempo ka ayaan Jaed anu jol kapiuhan teu inget di bumi alam. Sarta ku Randi terus disamperkeun bari langsung di pariksa ka ayaannana ku Randi, kalawan taliti.

Jeung pas dibalikeun teh awakna harita ku Randi, katinggali palebah careham parat kana beuheung tepi kahandap rada jiih semu tutung. Randi gancang mangku jaed dibawa ka jero imahna, bari jeung geumpeur.

"Rukmini ! Kartika ! Gancang buka pantona ! Ieu Jaed tatu !"  Kartika anu aya di jero imah gancang mukakeun panto imah bari jeung kaget, waktu nempo ka ayaan Jaed anu keur kapaehan. Bari ka ayaan beuheungna ngagempeung hideung, bari ka ambeu bau hangru,

"Jaeed ! Jaed ! Kunaon kang ari jaed?" Kartika jadi rawah riwih teu tegaeun, nempo adina ka ayaan kitu.

Komo Rukmini mah langsung harita ngagaur ceurik, lantaran teu tegaeun nempo salakina anu tatu.

Tatangga - tatanggana anu memang dareukeut waktu ngadenge kana sora anu ngajerit teh harita, langsung daratang narempo.

Kabeh ngarasa kaget jeung watir, waktu nempo ka ayaan Jaed anu keur teu sadar. Jeung ku sakabeh jalma anu aya didinya bisa ka ambeu, bau hangru mabeuk dijero eta imah.

"Kartika, geuwat mawa cai asak herang sagelas kadieu. Uyahan saeutik, hayoh buru." Randi gancang nitah mawa cai herang asak sagelas ka Kartika, ari Kartika teu talangke gancang manehna ngoloyong ka dapur. Nyokot cai herang asak sagelas di uyahan, luyu jeung pamentana Randi bieu. Teu lila Kartika oge geus datang deui, bari mawa cai herang asak kana gelas di uyahan terus di bikeun ka Randi.

Sarta cai herang uyah teh ku Randi gancang di do'aan ku manehna, sanggeus kitu caina terus di inumkeun jeung di usapkeun kana beungeut Jaed anu katinggali badanna langsung ngulisik.

"Aduh, teu kuat panas." Jaed humarurung nahan kanyeri jeung panas, tina beungeutna anu asa direrab ku seuneu.

Sedeungkeun ka ayaan Ma Cioh di imahna harita keur meresan parupuyannana, anu nyampak mancaura. Lantaran tina pangaruh kakuatan gaib, anu tadi bantrok ngaliwatan tanaga batin. Antara tanaga batinna Ma Cioh, jeung tanaga batinna Randi. Ngajadikeun awakna Ma Cioh oge tuluy ngajungkeul ka tukang, paruyupuyannana rabeung mancaura seuneuna tuluy pareum.

"Halah, cungcurungan Aing seueul kieu jadil teh. Si Randi teu tela kuat oge, tanaga batinna. Jeung taya kieu mah Aing kudu nyieun cara sejen, pikeun bisa ngalumpuhkeun Si Randi katut anu sejenna. Ulah ngan ukur Si Jaed wungkul, anu kabenangan ku elmu teluh Aing teh."

Senin, 09 Desember 2019

Dongeng sunda #Balad_siluman_2 Karangan Rudy Yansah


"Ngeeehkehkehkehkeh, ngeeehkehkehkehkehkeh...!" Dukun sakti anu katelahna Ma Cioh katinggali seuri, nembongkeun huntuna anu hideung kabeh. Bari karehol letah beureum ku seupah, unggal nyarita manehna teu weleh diselang jeung ku nyiduh kana tampolong tempat miceun luah. "Iyeuh, cukup teu kudu nyarita deui anu panjang lebar. Sabab ceuk geteran batin kula, maneh pangna nepungan kula kadieu teh. Memang hayang beunghar, jeung hayang boga turunan. Terus maneh hayang nempo dulur - dulur maneh katalangsara hirupna, kitu lain? Kehkehkehkeh...!" Ceuk Ma Cioh, anu pangawakannana memang begang jeung garing. Sarta panonna rada cekong ka jero, tapi awas keneh lamun ninggali.

Jeung manehna memang resepeun pisan sigana teh, lamun kadatangan jalma anu memang boga niat jahat ka batur. Kitu ge asal kudu puguh itungannana, pikeun buruh manehna migawe.

"Muhun Ema Dukun, eta pisan kahoyong abdi oge. Kinten - kintenna, ayeuna Ema Dukun bakal tiasa nyumponan moal kitu? Kana kahoyong abdi?" Tembalna Halimah, pinuh ku pangharepan.

"Bisa Nyai, bisa. Kula pasti bakal bisa, nyumponan kana pamenta maneh. Ngan kudu papaitan heula ti ayeuna keneh merenan samemeh prak teh? Ngenaan dosa tina akibat perbuatan maneh wayahna kudu ditanggung kusorangan, ulah nempuhkeun ka Ema. Sabab Ema didieu ngan sakadar anu ngabantu ka maneh, ngobulkeun kahayang maneh. Kumaha? Sanggup lamun kitu?"

"Pasti sanggup atuh Ema, sabab Abdi memang tos buleud hate. Kitu ge asal Abdi bisa laksana, jadi jalma anu pangbeungharna ngke Di Lembur Abdi Ema."

"Kehkehkehkeh, hade ari kitu mah. Ngan aya tilu cara anu kudu dilakukeun ku maneh lamun enya maneh hayang beunghar, jumlahna aya tilu sarat. Kahiji, maneh kudu daek mandi di sirah cai dina wanci tengah poe ngarah kuat. Sarta lilana tujuh jam, maneh kudu bisa ngeueumkeun awak di eta sirah cai. Sarta sarat Anu Kadua, maneh kudu daek kawin jeung Jin, anu katelahna Batarakala. Sarta anu katiluna, maneh kudu bisa miceun hate. Dina harti maneh kudu luas jeung buas, tong asa - asa dina mangsa urang ngalakukeun hal lamun bener aya kahayang."

Paroman Halimah ngadadak hegar jeung cenghar, atoh ongkoh sieun. Sabab ceuk Ma Cioh manehna kudu daek kawin jeung Jin, mangrupa sarat anu kadua.

"Tapi sarat anu kaduana kumaha tah Ema? Naha teu tiasa digentos kitu? Piraku ayeuna atuh Abdi, hayang beunghar melaan kudu kawin heula mah ka Jin? Apanan abdi teh boga keneh salaki Ema, manusa." Ceuk Halimah.

"Kehkehkeh...! Nya kumadinya teh teuing atuh, ari maneh mbung mah Ema oge moal bisa maksa. Ngan maneh tetep moal boga turunan merenan? Jeung kabeungharan maneh moal sampurna deuleu, lamun maneh teu daek kawin jeung eta Jin." Walon Ma Cioh tandes.

Ari Halimah katingali ngadon ngahuleng sakeudeung, bangun anu mikir jero naker. "Hmmm, aing memang hayang beunghar. Tapi ceuk Ma Cioh aing cenah kudu daek heula kawin jeung Jin, anu disebut Batarakala. Tapi taya bayana ketang, aing kawin jeung Jin oge. Asal kahayang aing bisa kacumponan, ulah nepikeun ka gagal."

"Kumaha, erek moal? Lamun moal, geus kaituh geura balik deui. Rek nanaonan lila - lila aya didieu, ari ngan ukur ngengklokan wungkul mah. Megatan kana waktu batur, anu sarua arek natamba."

"Abdi sanggup Ema, pasti abdi bakal siap pikeun narima sarat - sarat ti Ema. Tapi iraha eta sarat teh di laksanakeunnana Ema? Abdi geus teu sabar yeuh, hayang geura prak."

"Ayeuna oge bisa, maneh mandi di sirah cai pikeun ngalaksanakeun sarat anu kahiji. Ngan ngke kudu ngadagoan heula waktu tengah poe, jam dua welas panceug."

"Tapi Ema, upami Abdi jadi kawin jeung Jin Batarakala kumaha cara ngikrarkeunnana Ema? Jeung iraha deuih, waktu praktekna?" Halimah tetelepek tumanya.

"Ngke pas dina malem juma'ah eta mah ngalaksanakeunnana Halimah, maneh kudu mandi kembang tujuh rupa. Ngan maneh ulah reuwas ulah sieun waktu datangna Jin Batarakala datang ka hareupeun maneh, anu rupana memang pikasieuneun. samemeh manehna ngarobah wujudna, jadi rupa manusa anu saestuna. Keeehkehkehkehkehkeh...!"

Dina nincakna wanci tengah poe harita Halimah langsung dibawa ka sirah cai, ku Ma Cioh cena terus mandi d eta sirah cai. Satengah ngeueum awakna di taranjang, tur tujuh jam lilana ngeueum di eta sirah cai. Di aping ku Ma Cioh anu ngahaja bari jeung ngambat, sagala rupaning dedemit di eta patempatan.

Sanggeus beres mandi disirah cai mangrupa sarat anu ka hiji geus di laksanakeun ku Halimah, harita duanana terus baralik deui ka imah. Halimah harita kadenge deui cumarita, sabab masih keneh aya hal ka panasaran pikeun di tanyakeun deui ka Ma Cioh.

"Ma Dukun, tapi kumaha ngke pas datangna malem juma' ah. Abdi hoyong kadieu. Salaki abdi bakal tumanya, rek kamana merenanan cenah peuting - peuting Abdi beut kaluar ti imah. Geus pasti bakal barabe Ema, lamun kitu teh."

"Heueuuhhh..!! Ceuk Ema oge kumaha tadi?! Lamun maneh bener aya kahayang nya kudu gede hate atuh, tong loba teuing kasieun jeung kahariwang. Sabab ceuk Ema mah kawilang gampang, nyangharepan masalah kitu mah. Masalah salaki maneh, pasrahkeun ka Ema kabeh. Ngan sakali deui Ema ayeuna arek mere gambaran ka maneh, lamun maneh nepika jadi kawin jeung eta Jin. Mangka maneh kudu daek narima resikona, atawa akibat anu bakal tumiba. Sabab lamun anak maneh lalaki, tur geus nincak dina umur anu dewasa. Maneh wayahna kudu daek sare bareung jeung anak maneh, sarta kaulaan ku maneh teu beda ti ka salaki. Kitu ge lamun anak maneh keur aya ka hayang, pikeun ngalampiaskeun hasratna. Jeung wayahna salaki maneh bakal gelo salilana, sanggeus lila maneh kawin jeung Jin Batarakala. Tah eta pikirkeun deui ku maneh jang kaharepna, sabab maneh bisi kaduhung jagana."

Halimah ngageter hatena, waktu ngadenge Ma Cioh nyebutkeun salakina bakal jadi korban teh. Jeung Halimah tetep teu mikeun, ari salakina kudu jadi korban kasarakahanna mah.

"Tapi naha Ema, beut kudu salaki abdi anu jadi korban. Sareng kudu ngaulaan anak abdi sorangan, siga kasalaki bae. Tapi lamun budakna awewe, kumaha tah Ema? Naon anu bakal kajadian saterusna?"

"Heheheheh ! Eta kabeh memang geus jadi katangtuan kula, jadi anjeun teu kudu kaget jeung nawar. Sabab sing saha wae jalmana asal awewe anu kawin ka jin ngaliwatan leungeun kula, memang kitu resikona. Jeung lamun seug anu dilahirkeunnana nyaeta anak awewe, nya wayahna maneh bakal dicandung. Daek teu daek salaki maneh kudu ngaulaan anak maneh siga kapamajikan, sabab eta budak anu lahir tina rahim maneh teh memang lain asli darah daging manehna. Tapi hasil maneh jeung Jin Batarakala, anu datang kana impian maneh sarta geus mere katurunan ka maneh. Tur maneh bakal siga nyata ngarasa nikmatna, jajap kasuka sanajan dina jero impian kodratna. Sabab maneh sanggeus ngimpi kitu, maneh tetep kudu beberesih mandi. Kumaha? ngarti ayeuna mah maneh?"

"Ngartos pisan Ema, jeung taya bayana merenen Abdi ayeuna kudu daek narima kana kanyataan anu bakal tumiba ka salaki abdi. Sabab abdi tos kagok borontok kapalang caramang Ema, tos kagok asong keyeung hayang jadi jalma beunghar. Abdi rumasa taya jalan pikeun nolak, jeung mumpang kana sarat jeung parentah ti Ema."

"Heeehkehkehkehekheh, keun masalah eta mah kajeun Ema anu ngatur. Jung geura balik heula we ayeuna mah, bisi salaki maneh deudeupeun. Aeh kela poho, kumaha ngenaan dulur - dulur maneh teh arek dikumahakeun? Ku Ema, arek dipigawe sakalian ayeuna. Heeeheheheh...! Heeehkehkehkehkeh...!"

"Kieu Ema, eta dulur salaki kuring teh cena geringan cena ririwit Ema. Jeung cena ngojot usahana, cing nepika bangkrut." Tembal Halimah, anu memang boga sipat panas baraanan sieun ka siap beunghar ku dulur.

"Saha ngaranna ?"

"Jaed Ema, istrina Rukmini. Teras anu hiji deui ngaranna Kartika, ngaran salakina Randiana Ema."

"Hemmm, jadi bakal aya dua pasang korban nya. Cikan, aya potona henteu? Dibawa henteu? Potona?"

"Pasti aya Ema, sabab abdi memang tos iyatna. Upami bade nambakeun jalmi, kedah aya potona cenah."  Jawabna deui Halimah, bari kusiweul leungeunna ngodok saku jeket switerna. Ngaluarkeun opat poto sakaligus, terus di asongkeun ka Ma Cioh kabehannana.

Sarta eta opat poto teh langsung di tampanan ku Ma Cioh, ditempoan kabeh rupa beungeut jalma anu aya di eta poto. Kabeh teu di wiji - wiji, ditempoan ku panon batin. "Keeehkehkehkeh...! Cikan, mana gancang tuduhkeun Nyai. Rupa beungeut jalma anu ngaran Jaed jeung Rukmini teh, anu mana Nyai tuduhkeun?"

"Nu eta Ema."

"Hem, jadi ieu nya. Heueuh, sigana mah bakal gampang nguruskeun dua jalma kieu patut mah. Sabab maranehna memang parolos, jarang solat ibadah oge kurang. Jadi bakal gampang asupna yeuh, guna -  guna atawa werejit naon bae oge kana warugana. Hmmm, ngan ieu yeuh pastina oge poto anu ngaran Kartika jeung Randiana mah. Jeung bakal rada beurat oge deuih, di pigawena ieu mah yeuh. Kurang - kurangna mah kula bisa malik cilaka, sabab maranehna aya anu ngaping ku karuhun - karuhun kahot. Tapi keun lah teu nanaon, ke waktuna ku Ema pasti bakal di cobaan. Di pigawe, kabeh bakal di teror ku kakuatan gaib Ema."

Dongeng sunda #Balad_Siluman_1 Karangan Rudy Yansah

Usman jeung Halimah mangrupakeun sapasang salaki pamajikan, anu kaitung masih keneh ngarora keneh umurna teh sahandapeun ti umur opat puluh taunan. Tapi ampir geus lima taun maranehna ngarumah tangga, tapi naha maranehna duaan ayeuna beut can keneh wae boga turunan jeung kurang ku harta banda. Duka teuing ku naon atuh? Hirupna teh, beut teu weleh wae menang kasusah jeung kapeurih. 

Nepika dina hiji waktu Halimah ngajakan ngobrol ka salakina, peuting - peuting acan harita teh duanana ngadon ngarobrol. Batur - batur geus salare tibra ieu mah, ngadon ngarobrol keneh di tengah imah. "Kang Usman, naha urang teh hirup beut asa ku kieu - kieu teuing? Hirup teh beut asa lewih peurih ti batur, hirup teu weleh wae menang kasusah jeung kapeurih. Jadi bosen tung - tungna teh Abdi mah Kang, ngado'a wae ka Gusti teh. Sabab Abdi tos haben wae ngado'a ka Gusti, tapi mana? Teu di kabulkeun wae do'a urang teh geningan?"

Halimah memang geus ngarasa putus asa ku eta ka ayaan, lewih - lewih manehna ngarasula ku hirup susah. 

Ari Usman sorangan memang bisa surti kana perasaan pamajikannana, gancang manehna nyarita ngabeberah kana hate pamajikan. Sangkan ulah kalalanjoan merenan, dina pikiranna anu heuleut. "Ieuh Halimah, sing sabar. Tong sok pondok harepan, tong sok ngarasula. Angguran mah urang teh ulah bosen dina ngado'a ka pangeran, ngarah hirup urang henteu terus poekeun ku akal Halimah."

"Muhun Akang, apan Abdi oge atos ngado'a mah ieu teh. Tapi mana? Harta angger teu boga, imah angger butut. Anak teu boga, alias mandul. Heug atuh Akang ihtiar,  usaha jeung tarekahan. Ulah ngan ukur macul jeung ngurus kebon we hungkul, tapi hasil teu pira. Hayu anter Abdi ka Ma Cioh Kang, manehna hiji Dukun anu bakal bisa ngabeungharkeun jeung ngubaran anu  mandul. Ku jarak saminggu, abdi pasti bakal bisa hamil Kang." Halimah langsung negrakeun jalan pamikirannana ka nu jadi salaki, ngajakan ka Dukun. 

Ari Usman ngadon gogodeug harita teh, banget teu ngartieun ku sikep pamajikannana kawas kitu. Ngarasula, ngabanding - bandingkeun hirup sorangan jeung batur.

"Astagfirullohaladzim, na ari Anjeun Halimah. Eta pikiran teh beut jadi heuleut siga kitu. Gaul dimana ari anjeun Halimah? Musrik ieuh, musrik eta teh bisi teu nyaho mah. Keur naon ayeuna urang senang di dunya wungkul, tapi di akherat bakal menang panyiksa mah keheula anan. Akang teh Mbung, ari kudu ngalaman dua kali sangsara mah Halimah."

"Nya ari Akang geus teu sanggup mah nganter Abdi ka dukun, nya teu nanaon Akang Abdi moal maksa. Kajeun Abdi isukan anu indit sorangan, arek tatamba ka eta Dukun. Keun Abdi anu bakal tanggung jawabna mah Akang, sabab anu pentingna mah Abdi teh hayang ngalaman heula hirup senang samemeh paeh Akang."

"Astagfirullohaladzim, na ari anjeun Halimah. Ceuk saha? Pamajikan bisa bebas ti nu tanggung jawab salaki? Hargaan Akang Halimah, sabab Akang teh pamimpin dina rumah tangga. Sagala perbuatan pamajikan, tangtu salaki oge bakal kababawa Halimah. Ingetkeun Halimah, poma tong nekad. Angguran mah terus ngado'a ka pangeran, sangkan urang menang jalan anu hade. Omat Halimah, tong ngarasula siga kieu. Geura tobat Halimah, bisi jadi kupur ucapan." 

Halimah ngeluk tungkul bari panonna beueus ku cimata, terus ngomong dumareda. "Kang, ari Abdi kudu kumaha atuh? Naha Akang teu kabita ku imah batur anu geus gedong? Beda jeung imah urang ayeuna, ka ayaan masih keneh ku bilik nya butut?"

Ngadenge caritaan ti Halimah siga kitu karasa hatena Usman jol ngageri, jeung nyeri hate. Sabab Usman rumasa dirina can keneh wae bisa nyenangkeun hate pamajikan, siga batur gede usahana jeung mere turunan.

"Ieuh Halimah, sakali deui ulah sok panas baranan kitu atuh..." Ceuk Usman, anu kapotong caritaanna ku Halimah.

"Nya rek teu panas baranan kumaha atuh Abdi Kang, nempo lanceuk maju usahana. Adi komo dulur akang mah Si Jaed, jeung lanceuk Akang Kartika baleunghar kabeh apan. Jleug imahna gedong sigrong, mobil sedan sipak anyangan. Ari urang boga naon, sapedah ontel oge bengo - bengo acan geningan."

Usman jadi hayang seuri jeung nyeri hate tungtungna teh, mangsa ngadenge pamajikannana nyarita kitu.

"Atuh tong disasaruaken jeung anu lian Halimah, da tiap jelema teh geus pada - pada mawa milik. Angguran mah urang teh kudu milu atoh, lamun nempo dulur menang kamajuan teh. Peupeurihen urang atuh batan sakieu, beut bisa dahar keneh oge geus untung apan."

Halimah tuluy jempe teu wanieun deui cumarita, sedengkeun Usman mah harita manehna terus ngaleos kajero enggon sarta langsung ngagoledag sare. 

Isukna sawaktu Usman ka Sawah harita Halimah mah jadi ngarasa aya kasempetan, pikeun dirina ngalaksanakeun niatna datang ka Dukun. Pokona mah, niat Halimah estu kudu laksana tinekenan. "Aing memang kudu bisa ngalaksanaken karep jeung kahayang Aing, malah Aing oge jadi aya pikiran sejen ieu teh. Kumaha lamun Si Jaed jeung Si Kartika ku Aing terus heureuyan oge usahana, ganggu ku Aing usahana cena ngojot terus jelemana cena ririwit geringan deuih. Heueuhlah, ku Aing rek diguna - guna siah. Keun siah dagoan, maraneh ku Aing urang heureuyan. Sabab Aing memang mbung, kudu kasiap beunghar ku dulur. Dagoan, kabehannana oge bakal alancur hirupna. Hihihihi...!" Kitu, ceuk gerentesna hate Halimah waktu harita. Anu pikirannana geus ka ancikan ku hawa napsu, sirik pidik jail kaniaya geus mimiti mangaruhan kana pikirannana anu heureut. 

Halimah harita keneh manehna terus indit, ninggalkeun imahna cena kosong. Jeung memang bekeul dahar mah Usman teh memang geus lewih ti iyatna mawa, jadi geus teu kudu di anteran deui ku manehna puguh matak jongjon.

Jeung teu kacaturkeun dijalanna harita Halimah geus tepi ka tempat anu dituju, nyaeta ka imahna Dukun Sakti tea anu pernahna aya ditengah pasawahan. Imahna  munguh nangelang estu jauh ka pilemburan, bangun anu ngahaja manehna mbung loba teuing campur gaul jeung batur.

Sarta Lembur Ci Dadap mah memang geus kajojo ku ayana Dukun Sakti anu ngaranna Ma Coh, tur sanajan anu di pakena elmu hideung oge tetep payu wae. Sabab bisa diipake kasempetan keur jalma anu poekeun ku akal, musrik jeung sajabana.

"Sok geura kajero anu diluar, tong asa - asa. Kula geus nyaho, andika awewe anu ngaran Halimah. Tur memang boga niat, arek natamba ka diri kaula lain?" Ceuk Ma Cioh ti jero imah, anu sok padahal mah Halimah harita karak oge asup pisan kaburuan pakarangan eta imah. Can tepi - tepi acan ka hareupeun panto, tapi naha? Piribumi beut geus langsung bisa nyahoaeun kadatangan manehna kadinya? Sorana munguh tarik kaluar, jol nyaho kana ngaran manehna.


"Punten pisan Ema Dukun, sim kuring tos wantun tumorojog kadieu yeuh. Margi nyeta Abdi teh kagungan maksad, bade nyuhungkeun pitulung ka salira Ema." Ceuk Halimah waktu geus aya dijero imah, bari jeung neuteup anteub ka Ma Cioh.